อธิกรณวรรคที่ 2

อรรถกถาสูตรที่ 1

มีวินิจฉันดังต่อไปนี.
บทว่า พลานิ ความว่า ชื่อว่า พละ ด้วยอรรถอะไร ชื่อว่า
พละ ด้วยอรรถว่าไม่เป็นที่ตั้งแห่งความหวั่นไหว คือด้วยอรรถว่าครอบงำ
ได้ยาก และย่ำยีไม่ได้. บทว่า ปฏิสงฺขานพลํ ได้แก่กำลังคือการพิจารณา.
บทว่า ภาวนาพลํ ได้แก่ กำลัง คือการพอกพูน คือกำลังคือการพัฒนา.
บทว่า สุทฺธํ อตฺตานํ นี้ พึงทราบตามนัยที่กล่าวแล้วในหนหลังนั่นแล.
บทว่า ตตฺร ได้แก่ในพละ 2 อย่างนั้น. บทว่า ยทิทํ ตัดบทเป็น
ยํ อิทํ นี้ใด. บทว่า เสขเมตํ พลํ ความว่า ภาวนาพละนั่นได้แก่
กำลังญาณของพระเสขะ 7 จำพวก. บทว่า เสขํ หิ โส ภิกฺขเว พลํ
อาคมฺม ความว่า ปรารภ หมาย คืออาศัยกำลังญาณของพระเสขะ 7
จำพวก. บทว่า ปชหติ ความว่า ละได้ด้วยมรรค. ด้วยบทว่า ปหาย นี้
ตรัสถึงผล. บทว่า ยํ ปาปํ ความว่า สิ่งใดเป็นบาป คือลามก. ก็เพราะ
บุคคลเจริญพละทั้ง 2 อย่างเหล่านี้แล้ว จึงบรรลุพระอรหัตได้ ฉะนั้น
พึงทราบว่าพละชั้นยอดเยี่ยม มิได้ทรงจัดไว้ในที่นี้.
จบอรรถกถาสูตรที่ 1

สูตรที่ 2

ว่าด้วยพละ 2 อย่าง

[258] 12. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พละ 2 อย่างนี้ 2 อย่าง
เป็นไฉน คือ ปฏิสังขานพละ 1 ภาวนาพละ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย